Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ : 800 - 188 π.Χ.

Η ιστορία είναι συνεχής διαδικασία αλληλεπίδρασης ανάμεσα στον ιστορικό και τα γεγονότα, ένας ατελεύτητος διάλογος ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν. Ακριβέστερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ιστορία, το κάλλιστον εύρημα των Ελλήνων κατά την έκφραση του Νικήτα Χωνιάτη, είναι μια ατέρμονη συζήτηση ανάμεσα στην κοινωνία του σήμερα και την κοινωνία του χθες. Το παρελθόν γίνεται κατανοητό μόνο με την πείρα του σήμερα, αλλά και το παρόν μπορούμε καλύτερα και ακριβέστερα να το αξιολογήσουμε αν το δούμε σε σχέση με το χθες. Κύριο έργο του ιστορικού δεν είναι να καταγράφει το τι συνέβη στο παρελθόν και το παρόν, αλλά κυρίως και προ πάντων να αξιολογεί και να ερμηνεύει τα γεγονότα. Χωρίς αξιολόγηση δεν είναι δυνατόν να καταλήξει ο ιστορικός στο ασφαλές συμπέρασμα τι πρέπει να καταγραφεί και πόσα πρέπει να παραλειφθούν. Αυτή όμως η διαρκής αναζήτηση του προσδιορισμού της Ιστορίας επιβάλλει σε κάθε γενεά να βλέπει να ερμηνεύει και να αξιολογεί τα ιστορικά γεγονότα με τα δεδομένα και την πείρα του παρόντος και να επανεκτιμά τα συμπεράσματα των προγενεστέρων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ιστορία είναι η συμπυκνωμένη πείρα της ανθρωπότητας, της οποίας η σημασία είναι πολυδιάστατη και η ερμηνεία της αινιγματική. Όλα τα κατά καιρούς εκδοθέντα εγχειρίδια που πραγματεύονται την Ιστορία της Σάμου αντιγράφουν περιληπτικά τη μνημειώδη έκδοση των Σαμιακών του Επαμεινώνδα Σταματιάδη. Η πρόσφατη έκδοση του Άγγλου καθηγητή Graham Shipley, A History of Samos, αντιμετωπίζει τα ιστορικά γεγονότα μέσα από τα διδάγματα των συναφών επιστημών, της Ιστορικής Γεωγραφίας, της Αρχαιολογίας, της Πολιτικής, των διακρατικών σχέσεων, των καλλιεργειών, του εμπορίου, της βιοτεχνίας, των καλών τεχνών, των πολιτισμικών ανταλλαγών, των λατρευτικών συνηθειών και όλων εκείνων των δραστηριοτήτων που προσδιορίζουν κάθε οργανωμένη κοινωνία. Η πλουσιότατη βιβλιογραφία και οι λεπτομερέστατες ερμηνευτικές σημειώσεις που πλαισιώνουν το ιστορικό κείμενο καθιστούν το έργο κυριολεκτικά αξιοθαύμαστο για την πληρότητα και τη