SWEDENBORG, Ο ΜΥΣΤΗΣ

Ο Emanuel Swedenborg (1688-1772), που στην εποχή του τον αποκαλούσαν «Leonardo da Vinci του Βορρά» ή «Αριστοτέλη της Σουηδίας», είναι άγνωστος στον σύγχρονο έλληνα αναγνώστη. Ωστόσο, πλήθος κορυφαίων προσωπικοτήτων στον χώρο του πνεύματος, όπως οι Blake, Valery, De Quincey, Dickinson, Schelling, W. James, Sand, Doyle, Dostoevsky, Kierkegaard, Jaspers, Joyce, Lovecraft κ.ά. μελέτησαν σε βάθος το έργο του και επηρεάστηκαν από αυτό, άμεσα ή έμμεσα, έστω κι αν ορισμένοι τελικά τον αποκήρυξαν. O Baudelaire, στο La Fanfarlo, κάνει λόγο για τη Θεωρία των Αντιστοιχιών του Swedenborg, τον οποίο και αναφέρει κατ’ όνομα, ενώ στα Les Fleurs du Mal, το «Correspondances» ερμηνεύεται ως έκφραση της θεωρίας αυτής. Ο Goethe λέγεται ότι ολοκλήρωσε τον «Φάουστ» αφότου μελέτησε το Παράδεισος και κόλαση, αποσπάσματα του οποίου ο Schopenhauer παραθέτει μεταξύ των εκατοντάδων σημειώσεων που έχει γράψει στα περιθώρια άλλου βιβλίου του Swedenborg, του Ημερολόγιου Ονείρων. Ο Kant, που καταφέρθηκε εναντίον του, του έστειλε επιστολή, που έμεινε αναπάντητη, ενώ στοιχεία σβεντεμποργκιανού μυστικισμού ανιχνεύονται και στο έργο του Δ. Σολωμού.